Görkəmli alim, ictimai xadim və nadir şəxsiyyət akademik Ziya Bünyadovun qətli son illər xalqımızın üzləşdiyi min cür faciə içərisində bəlkə də ən ağlasığmazı, ən dəhşətlisidir – Ziya Bünyadov nə kimlərinsə maraqlarına toxunan iqtisadi qüdrət sahibi idi, nə də real hakimiyyətə can atan siyasətçi. Onun müəyyən siyasi təşkilata mənsubluğu da əslində simvolik mahiyyət daşıyırdı – Ziya Bünyadov şəxsiyyəti hər hansı partiyanın, təşkilatın çərçivələrinə sığışmayacaq dərəcədə böyük və çoxcəhətli idi.
Kim idi Ziya Bünyadov? O, mübarizə silahı qələm və söz olan bir ziyalı, bir fikir adamı idi və əgər həqiqətən onun vəhşi sifarişli qətl hədəfinə çevrilməsi məhz bu səbəblə bağlıdırsa, onda bu, bütövlükdə xalqımız və cəmiyyətimiz üçün çox təhlükəli bir simptomdur. Çünki Ziya Bünyadova atılan güllələr əslində ziyaya, ziyalı sözünün qaranlıqları yaran nuruna, işığına – HƏQIQƏTinə atılan güllələrdir, cəmiyyəti əsarət və cəhalət zülmətinə qərq edib həmin zülmətdə öz çirkin əməllərini rahatca həyata keçirmək istəyənlərin mənfur niyyətlərinin təzahürüdür.

Şəxsi münasibətlərdən, elmi, təşkilati işlərindən tutmuş son on ildəki nisbətən fəal ictimai çalışmalarına qədər bütün sahələrdə Ziya Bünyadov daim xislətinin dərinliklərindən doğan ədalət duyğusunu hifz edirdi. Və ona atılan güllələr əslində ƏDALƏTə atılan güllələrdir. Ədalətin zəhmli baxışlarından üşünənlərin hər vəchlə onu öz yolu üstündən götürmək istəyinin nəticəsidir.
Ziya Bünyadov Azərbaycan tarixinə dair bütün mənbələri incəliklərinə qədər bilən, onun bütün dövrlərinə dərindən bələd olan və bədnam qonşularımızın öz ərazi iddialarını «tarixi həqiqətlərlə» əsaslandırmaq cəhdlərini alt-üst etməyə qadir olan bəlkə də yeganə tarixçimiz idi. Və ona atılan güllələr əslində TARIXə atılan güllələrdir, xalqı öz tarixi yaddaşından məhrum edib manqurtlaşdırmaq, bu yolla onu istədiyi istiqamətə yönəltmək məqsədinin təzahürüdür.
Ziya Bünyadov amansız repressiya dövrünün sənədlərini aşkara çıxaran və onları «Qırmızı terror» adlı kitabda ümumiləşdirən bir vətəndaş idi. Və ona atılan güllələr əslində vətəndaş yanğısına, QEYRƏTə atılan güllələrdir, hələ də 37 təfəkkürü ilə yaşayanların repressiyanın qanlı mexanizmini açıb ifşa edən bir şəxsin 37-nin qara yubileyində iştirakına dözə bilməməyinin nəticəsidir.
Ziya Bünyadov neçə-neçə gəncin elmin sabahına aparan yolları işıqlandıran bir ustad, bir müəllim idi. Və ona atılan güllələr əslində GƏLƏCƏYə tuşlanmış güllələrdir, elmin ölüm hökmünə imza atmaq arzusunun təzahürüdür.
Lakin bu arzunu qara qəlblərində, çürük beyinlərində bəsləyənlər səhv edirlər. Ziyanı cismən öldürmək mümkündür, lakin onun təmsil etdiyi ZİYANI, fikri, düşüncəni, elmi öldürmək, güllələmək, bıçaqla doğramaq mümkün deyil. Və bir də...
Bir də ömrünün neçə ilini müqəddəs kitabımızın – Quranın dilimizə tərcüməsinə sərf etmiş, onun hikmətinin adi oxuculara aydın olması üçün onlarla şərh yazmış bir şəxsin qatilləri üçün hər şeyi bilən, hər şeyi görən ulu Tanrının cəzası labüd və qaçılmazdır. «Onlar elə güman edirlər ki, Allahı və möminləri aldadırlar. Məgər onlar bilmirlərmi ki, Allah onların gizlətdiklərini də, aşkara çıxartdıqlarını da bilir? Onları böyük bir əzab gözləyir!» («Bəqərə» surəsi, 9-cu, 77-ci, və 7-ci ayələr).

25 fevral 1997-ci il