Dünyada ən təhlükəli premyera" baş tutub
Martın 30-da Almaniyanın Potsdam şəhərindəki Hans Otto Teatrında (HOT) Hindistan əsilli ingilis yazıçısı Salman Rüşdinin "Şeytan ayələri" romanı əsasında hazırlanmış tamaşanın premyerası olub. Yerli polis orqanlarının mühafizə tədbirləri görməsinə rəğmən, tamaşadan əvvəl və sonra heç bir hadisə baş verməyib. Salman Rüşdi tamaşaya dəvət olunsa da, gəlməyib. DPA agentliyinin yaydığı məlumata görə, "Şeytan ayələri"nin səhnə variantı sonda auditoriyanın gur alqışlarını qazanıb.
"Şeytan ayələri"nin səhnəyə uyğunlaşdırılması sözügedən teatrın rəhbəri Uve Erik Laufenberq və dramaturq Markus Mislin tərəfindən həyata keçirilib. Onlar bunun üçün bir il əvvəl müəllifdən icazə almış və Rüşdinin 700 səhifəlik kitabını 3,5 saatlıq tamaşaya sığışdırmışlar. Laufenberq tamaşadan qabaq "Qardian" qəzetinə verdiyi müsahibədə deyib: "Bu kitab barədə, demək olar, hamı eşitmişdir, ancaq çətin ki, kimsə onu oxuyub. Mən məhz buna görə onu səhnəyə gətirmək istədim".
Qeyd edək ki, Almaniyanın müsəlman icması hadisəyə kifayət qədər dözümlü yanaşıb. Tamaşadan iki gün əvvəl Almaniya İslam Şurasının prezidenti Əli Qızılqaya "Frans-Press" agentliyinə verdiyi açıqlamada buna etiraz etdiklərinin bildirərək demişdi: "Biz təəssüf edirik ki, müsəlmanların dini hissləri ilə fitnəkar tərzdə davranılır". Almaniya Müsəlmanları Mərkəzi Şurasının baş katibi Ayman Mazyek isə dindaşlarını məsələyə sakit yanaşmağa, mövcud problemləri "tənqidi və konstruktiv dialoqda" çözməyə çağırmışdı.
Tamaşanın təşkilatçıları da təhlukəsizlik baxımından arxayınlıq nümayiş etdirmiş və polisin girişdə yoxlama aparmasına razılıq verməmişlər. Bunula belə Potsdam təhlükəsizlik idarəsinin rəisi Matias Tanzer vəziyyəti nəzarətdə saxladıqlarını və lazım gələrsə, tamaşanın dayandırılmasına nail olacaqlarını bildirmişdir.
Onu da deyək ki, sözügedən teatrda "Şeytan ayələri"nin səkkiz həftə ərzində nümayiş etdirilməsi nəzərdə tutulur. Deməli, 1989-cu ildə ayətullah Xomeynidən ölüm hökmü, 2007-ci ildə II Yelizavetadan "cəngavər" (rıtsar) titulu almış Salman Rüşdinin qalmaqallı adı yenə gündəmdə olacaq.
Şərh yaz