|
“MƏCALİSİ-SƏBƏ” (“YEDDİ MƏCLİS”)1 ƏSƏRİNDƏN
Deyirlər, günlərin birində Bəni-İsraildən bir yolçu pozğunluq yuvası olan evindən çıxıb çöllüyə üz tutdu. Axırı bir yerə çatıb bir tayfa gördü ki, [taxıl] əkmiş və ona qulluq etmişdilər. Əkin başa çatıb [sünbüllər] boy atanda, dənələrlə dolub biçilməyə və xırmana yığılmağa hazır olanda isə onlar od gətirib bütün o zəmini yandırdılar. [Yolçu] öz-özünə dedi: “Qəribədir, bu cür məhsulu yandırmağa heyifləri gəlmir”.
Oradan keçib təəccüb və heyrət içində yol gedirdi ki, bir yerdə bir kişi gördü. [Kişi] bir daşla əlləşirdi, onu yerdən qaldırmağa çalışırdı, amma götürə bilmirdi, [hətta] tərpətməyə də gücü çatmırdı. [Belə olduqda] başqa bir daş gətirib onun üstünə qoydu və hər ikisini götürməyə cəhd elədi. [Bu dəfə daşı] qaldıra bilməsə də, yerindən tərpətdi. [Yolçu öz-özünə] dedi: “Qəribədir, birini götürə bilmirdi, iki daş daha ağırdır, bəs [onları] necə tərpədə bildi?!” [Kişi] gedib üçüncü daşı gətirdi və o biri ikisinin böyrünə qoydu. Daş üç olan kimi hər üçünü yerdən qaldırdı.
Yolçu bu qəribə hadisəni də seyr edib yenidən çöllüyə üz tutdu. [Yolda] beş nəfərin tutub saxladığı bir qoyun gördü. [Onlardan] biri qoyunun belinə minmişdi, digəri qoyunu belinə almışdı, üçüncüsü qoyunun əmcəklərindən tutub sağırdı, başqa biri qoyunun başından tutmuşdu, sonuncusu isə ikiəlli qoyunun quyruğundan yapışmışdı.
Yolçu nəsə soruşa bilməyib yoluna davam elədi. [Az sonra] bir dişi it gördü ki, balaları onun qarnında hürürdülər. Yolçu [öz-özünə] dedi: “Əcəb qəribə hadisələr gördüm!” Şəhərin darvazasına yaxınlaşanda bir qoca kişiyə rast gəldi. [Ona] dedi: “Ey şeyx, gəldiyim bu yolda qəribə hadisələrlə qarşılaşdım”. [Qoca] soruşdu: “Nə olub, nə gördün?” [Yolçu] dedi: “Gördüm ki, bir tayfa [taxıl] əkdi, yetişəndə isə ona od vurdu”. [Qoca] söylədi: “Bu, Allah-təalanın sənə göstərmək istədiyi bir misaldır. O tayfanın adamları [əvvəl Allaha] itaət etmiş, sonda isə pozğunluq və günahla məşğul olmuşlar. [Ona görə də] Allah-təala: “Biz onların etdikləri [yaxşı] əməlləri qəsdən [havada uçan] dağınıq zərrələrə (toz dənələrinə) döndərərik”2 – [ayəsində deyildiyi kimi] onların əməllərini puça çıxardı. [Sonra qoca] soruşdu: “Başqa nə gördün?” [Yolçu] dedi: “Gördüm ki, bir kişi bir daşı qaldırmaq istəyir, amma gücü çatmır”. Həmin əhvalatı axıradək danışdıqdan sonra qoca dilləndi: “Bu, bir günah etmiş adamın məsəlidir; həmin [günah] ona ağır və böyük görünürdü, o qorxur və bunu daşıya bilmirdi. Qorxudan daha bir günah işlədib azca yüngülləşdi. Necə ki, daş iki olanda, tərpədə bildi, amma əvvəl daş bir dənə olduğundan tərpədə bilmirdi. Sonra üçüncü dəfə bir günah və fəsad törətdi və bütün günahlar onun üçün asan və yüngül oldu”. [Yolçu] dedi: “Ey şeyx, yolda belə bir qoyun gördüm”. [Qoca] söylədi: “O qoyun dünyanın timsalıdır, onun belinə minən padşahlardır, onu belinə alanlar isə insanlardan bir şey diləyən yoxsullardır. [Qoyunun] quyruğundan tutan şəxs işi bitmiş və əcəli çatmış, [ölümünə] az qalmış adamları göstərir. Şeir:
Nə qədər köynək dərdi çəkəcəksən?!
Bəlkə o köynək sənin kəfənin olacaq.
Qoyunun başından tutan o kəsdir ki, dünyada məşəqqət və əzab içində yaşayır. [Qoyunun] döşlərindən tutub sağan isə tacirlər və sərmayə sahibləridir”.
[Yolçu] dedi: “Bir dişi it də gördüm ki, küçükləri qarnında hürürdü”. [Qoca] söylədi: “Bu, vaxtsız söz danışanların məsəlidir. Onlar hələ analarının qarnında ikən hürən küçüklərə bənzəyirlər”. Şeir:
Başında ağlın və gözün varsa,
Dilini saxla və başını qılıncdan qoru.
Balıq danışan dil istəyində olmadı,
Buna görə də onun başını bədənindən ayırmırlar.
[Yolçu] dedi: “Ey şeyx, dediklərini anladım. İndi [de görüm], özünü gümüş pula satan filan qadının evi hardadır, hansı məhəllədədir? Deyirlər, çox gözəldir və mən [onunla olmaq] istəyi ilə [bu şəhərə] gəlmişəm”. Şeyx üç dəfə yolçunun üzünə tüpürüb dedi: ”Ey bədbəxt, sənə nəsihətlər verdilər, qulaq asmadın, misallar göstərdilər, diqqət yetirmədin. Mən şeyx deyiləm, ölüm mələyiyəm (Əzrailəm), bu surətdə sənin gözünə göründüm. Bu saat Allahın əmri ilə sənin canını alacağam, heç su içməyə də möhlət verməyəcəyəm”. Yolçunun dərhal rəngi saraldı, [qorxudan] titrəməyə başladı. [Əzrail] aləmlərin Rəbbinin hökmü ilə onun canını aldı...
__________
1. “Məcalisi-səbə” (“Yeddi məclis”) – Mövlana Cəlaləddin Ruminin (1207-1273) minbərdən söylədiyi vəzlərin toplusu. Fars dilində nəsrlə yazılmış və müxtəlif dini, əxlaqi, irfani və ictimai mövzulara həsr olunmuş “Məcalisi-səbə”nin mətnində çeşidli ayə və hədislər, hekayət və şeirlər yer almışdır.
2. “Furqan” surəsi, 23-cü ayə.
Farscadan tərcümə: Məsiağa Məhəmmədi
Deyirlər, günlərin birində Bəni-İsraildən bir yolçu pozğunluq yuvası olan evindən çıxıb çöllüyə üz tutdu. Axırı bir yerə çatıb bir tayfa gördü ki, [taxıl] əkmiş və ona qulluq etmişdilər. Əkin başa çatıb [sünbüllər] boy atanda, dənələrlə dolub biçilməyə və xırmana yığılmağa hazır olanda isə onlar od gətirib bütün o zəmini yandırdılar. [Yolçu] öz-özünə dedi: “Qəribədir, bu cür məhsulu yandırmağa heyifləri gəlmir”.Oradan keçib təəccüb və heyrət içində yol gedirdi ki, bir yerdə bir kişi gördü. [Kişi] bir daşla əlləşirdi, onu yerdən qaldırmağa çalışırdı, amma götürə bilmirdi, [hətta] tərpətməyə də gücü çatmırdı. [Belə olduqda] başqa bir daş gətirib onun üstünə qoydu və hər ikisini götürməyə cəhd elədi. [Bu dəfə daşı] qaldıra bilməsə də, yerindən tərpətdi. [Yolçu öz-özünə] dedi: “Qəribədir, birini götürə bilmirdi, iki daş daha ağırdır, bəs [onları] necə tərpədə bildi?!” [Kişi] gedib üçüncü daşı gətirdi və o biri ikisinin böyrünə qoydu. Daş üç olan kimi hər üçünü yerdən qaldırdı.
Yolçu bu qəribə hadisəni də seyr edib yenidən çöllüyə üz tutdu. [Yolda] beş nəfərin tutub saxladığı bir qoyun gördü. [Onlardan] biri qoyunun belinə minmişdi, digəri qoyunu belinə almışdı, üçüncüsü qoyunun əmcəklərindən tutub sağırdı, başqa biri qoyunun başından tutmuşdu, sonuncusu isə ikiəlli qoyunun quyruğundan yapışmışdı.
Yolçu nəsə soruşa bilməyib yoluna davam elədi. [Az sonra] bir dişi it gördü ki, balaları onun qarnında hürürdülər. Yolçu [öz-özünə] dedi: “Əcəb qəribə hadisələr gördüm!” Şəhərin darvazasına yaxınlaşanda bir qoca kişiyə rast gəldi. [Ona] dedi: “Ey şeyx, gəldiyim bu yolda qəribə hadisələrlə qarşılaşdım”. [Qoca] soruşdu: “Nə olub, nə gördün?” [Yolçu] dedi: “Gördüm ki, bir tayfa [taxıl] əkdi, yetişəndə isə ona od vurdu”. [Qoca] söylədi: “Bu, Allah-təalanın sənə göstərmək istədiyi bir misaldır. O tayfanın adamları [əvvəl Allaha] itaət etmiş, sonda isə pozğunluq və günahla məşğul olmuşlar. [Ona görə də] Allah-təala: “Biz onların etdikləri [yaxşı] əməlləri qəsdən [havada uçan] dağınıq zərrələrə (toz dənələrinə) döndərərik”2 – [ayəsində deyildiyi kimi] onların əməllərini puça çıxardı. [Sonra qoca] soruşdu: “Başqa nə gördün?” [Yolçu] dedi: “Gördüm ki, bir kişi bir daşı qaldırmaq istəyir, amma gücü çatmır”. Həmin əhvalatı axıradək danışdıqdan sonra qoca dilləndi: “Bu, bir günah etmiş adamın məsəlidir; həmin [günah] ona ağır və böyük görünürdü, o qorxur və bunu daşıya bilmirdi. Qorxudan daha bir günah işlədib azca yüngülləşdi. Necə ki, daş iki olanda, tərpədə bildi, amma əvvəl daş bir dənə olduğundan tərpədə bilmirdi. Sonra üçüncü dəfə bir günah və fəsad törətdi və bütün günahlar onun üçün asan və yüngül oldu”. [Yolçu] dedi: “Ey şeyx, yolda belə bir qoyun gördüm”. [Qoca] söylədi: “O qoyun dünyanın timsalıdır, onun belinə minən padşahlardır, onu belinə alanlar isə insanlardan bir şey diləyən yoxsullardır. [Qoyunun] quyruğundan tutan şəxs işi bitmiş və əcəli çatmış, [ölümünə] az qalmış adamları göstərir. Şeir:
Nə qədər köynək dərdi çəkəcəksən?!
Bəlkə o köynək sənin kəfənin olacaq.
Qoyunun başından tutan o kəsdir ki, dünyada məşəqqət və əzab içində yaşayır. [Qoyunun] döşlərindən tutub sağan isə tacirlər və sərmayə sahibləridir”.
[Yolçu] dedi: “Bir dişi it də gördüm ki, küçükləri qarnında hürürdü”. [Qoca] söylədi: “Bu, vaxtsız söz danışanların məsəlidir. Onlar hələ analarının qarnında ikən hürən küçüklərə bənzəyirlər”. Şeir:
Başında ağlın və gözün varsa,
Dilini saxla və başını qılıncdan qoru.
Balıq danışan dil istəyində olmadı,
Buna görə də onun başını bədənindən ayırmırlar.
[Yolçu] dedi: “Ey şeyx, dediklərini anladım. İndi [de görüm], özünü gümüş pula satan filan qadının evi hardadır, hansı məhəllədədir? Deyirlər, çox gözəldir və mən [onunla olmaq] istəyi ilə [bu şəhərə] gəlmişəm”. Şeyx üç dəfə yolçunun üzünə tüpürüb dedi: ”Ey bədbəxt, sənə nəsihətlər verdilər, qulaq asmadın, misallar göstərdilər, diqqət yetirmədin. Mən şeyx deyiləm, ölüm mələyiyəm (Əzrailəm), bu surətdə sənin gözünə göründüm. Bu saat Allahın əmri ilə sənin canını alacağam, heç su içməyə də möhlət verməyəcəyəm”. Yolçunun dərhal rəngi saraldı, [qorxudan] titrəməyə başladı. [Əzrail] aləmlərin Rəbbinin hökmü ilə onun canını aldı...
__________
1. “Məcalisi-səbə” (“Yeddi məclis”) – Mövlana Cəlaləddin Ruminin (1207-1273) minbərdən söylədiyi vəzlərin toplusu. Fars dilində nəsrlə yazılmış və müxtəlif dini, əxlaqi, irfani və ictimai mövzulara həsr olunmuş “Məcalisi-səbə”nin mətnində çeşidli ayə və hədislər, hekayət və şeirlər yer almışdır.
2. “Furqan” surəsi, 23-cü ayə.
Farscadan tərcümə: Məsiağa Məhəmmədi
Maraqlıdır. Ruminin deyəsən qəribə və canlı təxəyyülü olub.
Sözün düzü, Ruminiin vaizlik\imamlıq etdiyini bilmirdim.
The İmage
salamlar hurmətli məsiağa muəllim səni xoş Gordum bu Ebrətli yazilari çevirib yayimladiğiniz eçin sağ olun qardaş....eimam əli demişdir...nə çoxdur Ebrət verən.nə azdir Ebrət Goturən.sizə eşq olsun sağ olun.......
Xoş gördük, The Image...
Ruminin təxəyyülünün "qəribə və canlı" olmasına söz yox. Vaizliyi isə Şəmslə görüşdən əvvəlki mərhələyə aiddir...
____
Əziz Bəxtiyar müəllim, siz də bu diqqətə görə sağ olun. Çox-çox təşəkkür edirəm...
As a growing international medical care resource provider, PlacidWay offers worldwide medical tourism services that specifically meet the needs of Azerbajian citizens traveling to nearby Turkey for superlative, qualified and effective healthcare. PlacidWay is dedicated to offering resources providing quality and accredited services to meet the needs of a wide range of patients. Growing numbers of people are traveling beyond borders for the best in medical care, options and affordability. PlacidWay offers a variety of facilities, surgeons and hospitals to individuals traveling from Azerbajian for orthopedic to cardiac care, from cosmetic and plastic surgery procedures to the best in global fertility treatment centers abroad.
salamlar Ması moallım.
bızı saııb oz dayarlı ıshlarınza eıshtrak verdeıınız ocon mamnon galdım
emaılnıza bır neca shearısa qundardım.
yasha bouıok ostadımız.
Təşəkkürlər, əziz Qoca!
Thanks, dear Raul...