SÖZ VƏ RƏNG DÜNYASI

(Sipehri şeiri Məsiağa Məhəmmədinin tərcüməsində)

Söhrab Sipehri şeiri yeni bədii-estetik fikir yürüdən, öz dünyasını yaradan, təbiətə qovuşan, sərhədləri aşan, açıq və gizli mənalar daşıyan misralardır. Bəziləri bu misralarla üz-üzə durmaqdan çəkinmiş, bəziləri isə onun cazibəsindən çıxa bilməmişdir. Məsiağa Məhəmmədi də bu cazibədən çıxa bilməyənlərdəndir. Bunun da əsas səbəbini biz həm şairin, həm mütərcimin farsdilli poeziyada məşhur “hind üslubu”na yaxınlığında görürük. “Hind üslubu”nun xüsusiyyətləri Sipehri şeirinin əsas elementlərindəndir. Şərqşünas-filoloq M.Məhəmmədi isə bu üslub haqqında öz sözünü demiş tədqiqatçılardandır. Onun “Saib Təbrizi və farsdilli poeziyada “hind üslubu” monoqrafiyası elm aləmində böyük maraqla qarşılanmışdır.
“525 kitab” seriyasında işıq üzü görmüş “Suyun ayaq səsi” kitabına (“Mütərcim” nəşriyyatı, 2010) şairin eyni adlı poeması və müxtəlif şeirləri daxildir. Sipehrinin poetik surətini bütün incəlikləri ilə canlandıran, şairin bədii idrakını bütövlükdə duyan Məsiağa Məhəmmədi tərcümədə Sipehri şeirinin üslubi özəlliklərini qoruya və oxucuya çatdıra bilmişdir. Bu da ondan irəli gəlir ki, M.Məhəmmədi şairin yaradıcılığı ilə yanaşı, onun həyatının dolanbac yollarının ən gizli cığırları ilə belə gedə bilmiş, onu əhatə edən həyat lövhələrini özü üçün canlandırmağa nail olmuşdur.
Bütün bunlar tərcüməçinin Sipehri poeziyasından etdiyi seçimdən və şeirləri təqdim etdiyi nizamdan hiss olunur. Bu seçim və nizam oxucuya Sipehrinin dünyaduyumunu, həyata, həqiqətlərə mistik yanaşma tərzini anlamaqda, onu dərk etməkdə yardımçı olur.
Mütərcim Sipehri şeirinin üslubi özəlliklərini, bədii ifadə vasitələrini daha aydın aça bilən şeirlər üzərində durmuşdur. Eləcə də bu seçimə düşən şeirlər mövzusuna, yazılma tarixinə görə Sipehri həyəcanlarını, çırpıntılarını yaxından əks etdirən, oxucuda onun obrazını yarada bilən şeirlərdir. Xronoloji ardıcıllıqla təqdim olunan şeirlər şairin poetik şəxsiyyətinin formalaşmasının hansı dövrə təsadüf etməsini, yaradıcılığının hansı istiqamətdə inkişaf etməsini təsəvvür etməyə imkan yaradır.
Sipehri şeirinin bədii-estetik xüsusiyyətlərini dərindən duyan, Şərq təfəkkür tərzinin incəliklərinə bələd olan mütərcim tərcümə üçün elə şeirlər seçmişdir ki, onlarda Sipehri yaradıcılığına xas olan insan və təbiət, təbiətdə ərimək, azadlıq, özünüdərk, tənhalıq və s. kimi aparıcı məqamlar əks olunsun.
Mütərcim şair üçün səciyyəvi olan qeyri-adi tərkiblərin çoxluq təşkil etdiyi şeirlər üzərində durur. Belə tərkiblər yeniliyi və orijinallığı ilə fərqlənir. Elə seçilmiş şeirlərin adlarında bu, özünü göstərir: “Rəngin ölümü”, “Sərgərdan cəhənnəm”, “Başlanğıcın sədası”, “Uzaqların yaxınlığında”, “Suyun ayaq səsi” və yaxud belə ifadələr: “məhəbbətin yaşıl səcdəsi”, “rəssam sular” “sükut rəngi”, “həyatımın şəkilsiz röyası”, “röyaların şüşə qapıları”, “unutqanlıq bataqlığı”, “itmiş kölgə” , “suyun tənhalığı”, “parıltılı tənhalıq ”, “ölümün pöhrəsi”...
M.Məhəmmədi həm şair, həm də rəssam olan Sipehrinin rənglərdən sözlərə, sözlərdən rənglərə süzülən yaradıcılığını, onun söz və rəng dünyasını bütün çalarları ilə oxucu üçün aça bilmişdir. Oxucu tərcümədən duya bilir ki, rənglər Sipehri üçün poetik məzmunun açıqlanmasında, emosiyaların ifadəsində əsas bədii vasitələrdən biridir. Tərcümədə rənglərlə bağlı şair təxəyyülünü əks etdirən bütün incəliklər nəzərə alınıb, obrazlılıq qorunub: “Qürubun qırmızısı çöküb daşların üstünə”, “Bağımız bəlkə də səadətin yaşıl dairəsinin bir qövsü idi ”, “Orada sevgi səadətin qanadları qədər mavidir”, “Namazımda Ay axır, bütün rənglər axır”, “Neçə vaxtdı bu zülmət qaranlıqda / Sükut rəngi çöküb dodaqlarıma”, “...məhəbbətin yaşıl səcdəsi” və s.
M.Məhəmmədinin təqdim etdiyi tərcümələr Sipehri poeziyasının təbiətini, ruhunu oxucuya çatdıra bilir. Oxucu bu tərcümələrdə qafiyəli söz yığınından kənar olan Sipehri şeirinin özünəməxsus ahəngini duya bilir. Təqdim olunan tərcümələri orijinalla müqayisə edəndə adama elə gəlir ki, Sipehri bu şeirləri azərbaycanca yazsa idi, onlar məhz belə səslənərdi.
Burada B.Q.Admoninin belə fikri yada düşür: “Mənzum nitq dilin səs stixiyasının, ilk növbədə onun ritmik quruluşunun kulminasiyasıdır” (Грамматический строй как система построения и общая теория грамматики. Л.: “Наука”, 1988). Sipehri yalnız qafiyədən, vəzndən deyil, fars dili ahənginin bütün zənginliyindən istifadə edərək, özünəməxsus vurğuya, ritmə, intonasiyaya malik bir şeir ahəngi yaratmışdır. Mütərcim bu ahəngi Azərbaycan dilinin ahənginə yatıraraq, oxucuya çatdıra bilmişdir. Tanınmış İran şairi Həsən Hünər¬mən¬dinin misraları poetik mətnlə bağlı həmin məqamı vurğulayır:

Sözün musiqisi hər şeydən əvvəldir,
Və bunun üçün «xüsusi hecalı» misralara üstünlük verməlisən.
Çünki bunlar mübhəmdir və havadan da axıcıdır...
Bir də musiqi və musiqi müşayiəti.
Gərək sənin şeirin quş kimi olsun ki,
Ruhdan keçəni hiss etsin.
Asimana, başqa eşqlərə tərəf qalxsın.
(Sətri tərcümə məqalə müəllifinindir)

M.Məhəmmədi Saib Təbriziyə həsr etdiyi monoqrafiyasında şairin qəzəllərinin özünəməxsus intonasiyaya və ahəngə malik olmasını qeyd edərək, yazır: «...ən mühüm isə, hər bir məzmunun özünə uyğun intonasiyasının seçilməsi, şeirin ahənginin lirik qəhrəmanın konkret psixoloji vəziyyətinə, qəlbinin ahənginə müvafiq olmasıdır» (Saib Təbrizi və farsdilli poeziyada hind üslubu. Bakı, “Elm”, 1994, s.174). Elə təqdim olunan tərcümədə də Sipehri şeirində sözün musiqi ilə rəqsindən doğan ahəngə malik olmasını, oxucunu şeir qanadlarına alıb asimana, başqa bir eşqə tərəf apara bilməsini əks etdirmişdir.
Ahənglə bağlı bəzi məqamlar üzərində durmaq istərdik. Şairin “Yoldan bir sifarış” adlı şeirində misralar gələcək zamanda olan feillərlə bitir. Mütərcim tərcümədə gələcək zamanın qısa formasından istifadə etməklə fonetik ağırlığı yumşaldır. Bu şeirin sonu bir çağırışdır. Feillərin gələcək zamanın qısa formasında veriilməsi bu çağırışa bir səs qəlibi verir:

Barışdıracam,
Qovuşduracam,
Yol keçəcəm,
Nur içəcəm,
Sevəcəm!

Mütərcim ahəngə təsir edən poetik fiqurlara da diqqətlə yanaşır, xüsusən eyni sözlə bitib, eyni sözlə başlayan misralara. Hər bir belə misrada Sipehri şeiri üçün səciyyəvi olan təkrar silsiləsi saxlanılıb:

Şamların arxasında qar.
Qar üstdə bir dəstə qarğa.

Məlumdur ki, tərcümə işi tərcüməçidən filoloji biliklərlə yanaşı, xüsusi duyum tələb edən bir prosesdir. Əgər bu duyum yoxsa, orijinalı təhlükə gözləyə bilər. Belə bir təhlükə haqqında tanınmış şotland şairi Robert Bernsin bir epiqramı yada düşür. Həmin epiqram Marsialın şeirlərini uğursuz tərcümə etmiş Elfinstona ünvanlanır (Роберт Бернс. Стихи. Москва, 1956, с. 170):

Ey şeirdən kənar, nəsrdən uzaq!
Tərcümən yalandır, yalan ağappaq.
Eşit Marsialdan gəlir bir fəğan:
“Tərcümə edildim! Qarət, ay aman!”
(Tərcümə məqalə müəllifinindir)

M.Məhəmmədinin təqdim etdiyi tərcümə orijinalın digər dildə sadəcə mexaniki inikası deyil, tərcümədən Sipehrinin səsi gəlir, ruhu duyulur. Bu tərcümələrdə orijinala sadiqlik qalır, bir sözlə, burada “qarət qorxusu” yoxdur. Çünki mütərcim tərcümə mədəniyyətinə riayət edə bilmiş, müəllif məşəqqətlərinə şəriklik göstərmişdir. O, uğurla mətnlə tərcümə arasında nəfis bir harmoniya yarada bilmişdir.
Deyirlər ki, tərcümə qadın kimi şıitaq, uşaq kimi kövrək olur və onda qoca müdrikliyi olmalıdır. Mütərcim Sipehri şeirinin tərcüməsində müdrikliklə həmin şıltaqlığı və kövrəkliyi nəzərə ala bilmişdir. Çünki Sipehri şeiri ənənəvi poeziya qəliblərindən fərqli bir forma daşıyır. Onun şeirlərinin poetik mahiyyətini, ifadə tərzini, quruluşunu saxlamaq o qədər də asan deyil. Sipehri şeirində təkrar struktur yoxdur, onun hər bir şeirinin öz quruluşu var. Bu xüsusiyyət tərcümədə də qorunmuşdur.

Ayrılıq qorxusu gəlir:
Balışım qaranquşları ayaq səsləri ilə doludur.
Səhər açılacaq
və bu su kasasına
asiman köçəcək.
Bu gecə getməliyəm.

Sipehri şeirinin özünəməxsus dil xüsusiyyətləri vardır. Tərcümə üçün ən çətin məqam da məhz bu xüsusiyyətlərin qarşılığının tapılmasıdır. Sipehrinin sadə dillə mübhəm və dərin mənaları lakonik şəkildə ifadə edə bilməsi tərcümədə də qorunur. Şair dərin məzmunların ifadəsində sadə bir sözə poetiklik verə bildiyi kimi, mütərcim də həmin sözün ən sadə qarşılığını taparaq orijinala sadiqlik göstərir. “Heç kəs əkinə qonmuş qarğa balasını ciddiyə almadı” misrasındakı “ciddiyə almadı” ifadəsi, “Baqqal məndən soruşdu: neçə batman qovun istəyirsən?” misrasında “yemiş” deyil, məhz “qovun” işlənməsi, “Və sərin bir meh ədyalın yaşıl qırağından yuxumu süpürür” misrasında “ədyal” sözünün işlənməsi buna misal ola bilər.
Tərcümə oxucunu Sipehri şeirinin mistik çərçivəsinə sala bilir. Bəzən belə mistik məqamlarda, şair özünə qapananda dili də mürəkkəbləşir. Sipehri yaradıcılığı ilə tanış olanlar, orijinalda onu oxuyanlar asanlıqla hiss edə bilər ki, mütərcim Sipehriyə xas bəzən sadə, bəzən son dərəcə mürəkkəb tərkibləri, mücərrəd obrazları əks etdirə bilmişdir. Oxucu bu tərcümələrdən anlaya bilir ki, Sipehri yeni poetik forma yaradan, farsdilli ədəbiyyatda tam fərqli bir poetik dilə malik bir şairdir.
Bununla bağlı tərcümədə uğurlu saydığımız çox məqamlar üzərində durmaq olar. Məsələn, Sipehri bəzən feilləri ötürür. Mütərcim bu fakta diqqətlə yanaşaraq, bəzən fikri asan olmasa belə feil artırmadan tərcümə edir və mənanı çatdıra bilir. Şairə xas olan xüsusiyyətlərdən biri də təyinlə təyin olunanın yerini dəyişməsidir. Bu məqama da mütərcim diqqətlə yanaşmışdır. Məsələn, “Həmsəfərlərin bağına” şeirində belə bir ifadə var: “Ğənari nəx-e zərd-e avaz-e xodra...” İlk baxışda söz nizamı mütərcimi belə bir hərfi tərcüməyə sövq edə bilərdi: “Bülbül öz nəğməsinin sarı ipini...”. Lakin Sipehri üslubuna yaxşı bələd olan mütərcim haqlı olaraq, tərcüməni belə verir: “Sarı bülbül öz nəğməsini ...” “Sarı” sözünü “bülbülə” aid etməklə tərcüməçi mənanı dəqiqliklə təqdim edir.
“Hər çe” – “hər nə” və “hər ke” – “hər kim” ifadələrinin “bütün” mənasında işlənməsi Sipehri və Nima şeirinə xas olan xüsusiyyətlərdəndir. Mütərcimin belə məqamları nəzərə alması onun şairin dil xüsusiyyətlərinin incəliklərini sezə bilməsindən xəbər verir.
İdiomatik ifadələrin uğurlu qarşılıqları da bunu bir daha təsdiqləyir. Məsələn, “be sər-e vəğt-e kəsi rəftən” – “kimsənin vaxtının başına getmək” ifadəsi “baş çəkmək” kimi verilir. Sipehri fars dilinə məxsus olan önqoşmaların bəzən arxaik mənasından da istifadə edir. Bu fakt da mütərcimin nəzərindən qaçmamışdır. Şeirlərdən biri “Ba morğ-e penhan” adlanır. Hərfi tərcümə “Gizlənmış quş ilə” olsa da, mütərcim “ba” önqoşmasının “ilə” mənasını deyil, onun arxaik mənası olan yönlük hal bildirməsinə seçim verir və şeiri “Gizlənmiş quşa” adlandırır. Bununla da şairin quşa olan xitabını vurğulayır. Maraqlı faktlardan biri də çoxmənalı sözlərin tərcüməsidir. Orijinalda “xamuşi” sözü dəfələrlə, amma müxtəlif mənalarda işlənir. Mütərcim dəqiqliklə, yerindən asılı olaraq, incə məna çalarları olan “sükut”, “susqunluq”, “səssizlik” kimi sözlər işlədir.

Məkan quşları susqun, bu susqun, o susqun.
Danışan susqun olmuşdu.

Mütərcimin mətnə yaradıcı münasibəti təbiidir və mənaya xələl gətirməyən müəyyən əlavələrə ixtiyarı çatır. M.Məhəmmədi də bəzən mətnə heç də yad olmayan əlavələrdən istifadə etmişdir. Məsələn, “Nilufər” şeirində təkrarlanan bir sual var: “Hansı dəli külək bu nilufərin toxumunu / mənim yuxumun torpağına gətirdi?” Mütərcim mətnə “görən” sözünü əlavə etməklə, deyimi Azərbaycan dilinin ahənginə, nizamına daha da yaxınlaşdıra bilib: “Görən hansı dəli külək bu nilufərin toxumunu / mənim yuxumun torpağına gətirdi?”. Bəzi digər incə məqamları da qeyd etmək istərdik. Məsələn, orijinalda “Ey səbətləri yuxu ilə dolu olanlar!” ifadəsinə rast gəlirik. Mütərcim bu ifadənin Azərbaycan dilində çox gözəl səslənən qarşılığını verə bilmişdir: “Ay səbəti yatmışlar!”. Və yaxud “uzalı qollar” ifadəsi mütərcimin həssaslığından xəbər verir. Mətndə “çox uzanan qollar”dır. Maraq doğuran “uzalı” sözü poetik mətnə daha münasib olaraq, məna dəqiqliyini qoruyur. Və ya oxuyuruq:

Dodağımdan soyuq hava axır,
Qürubun qəfəsi könlümü sıxır.

“Qürubun qəfəsi” nə qədər uğurlu tərcümədir. Mətndə “qürubun darlığı”dır. Farsca “təngi” (“darlıq”) sözü çox incə səslənir. Mütərcim belə incəliyi “qəfəs” sözündə görərək, çox düzgün seçim etmişdir. Bununla məna incəliyini qoruya bilmiş, bəlkə daha da gücləndirmişdir.
Təqdim olunan kitabda yalnız tərcümə ilə deyil, həm də kiçik, amma dəyərli bir tədqiqatla da üz-üzə dururuq. M.Məhəmmədi kitaba yazdığı ön sözdə lakonik şəkildə Sipehri yaradıcılığını tarixi və tipoloji cəhətdən səciyyələndirmiş və Sipehri haqqında öz sözünü deyə bilmişdir. Məsələn, mütərcim yazır: “Söhrab yeni fars poeziyasında görünməmiş, qeyri-adi bir sintez həyata keçirmişdir və onun dünyaya baxışı universal səciyyəlidir. Buradan onun “hind üslubu” şairlərinə xüsusi marağının kökü aydınlaşır”. Belə orijinal bir fikrə bəlkə də Sipehri yaradıcılığının toxunmuş İran, Rusiya, Avropa mütəxəssislərinin tədqiqatlarında rast gəlmərik.
M.Məhəmmədi tərcüməsi ilə oxucunu inandıra bilmişdir ki, Sipehri nə vəzn, nə qafiyə, nə də qəlib əsiridir. Onun şeiri bu hüdudları aşa bilən bir ruhun səsidir.
Sipehri “hind üslubu”na ən yaxın müasir şairlərdən olub. Təqdim olunan tərcümə də oxucunu həm “hind üslubu”na, həm də Sipehrinin həqiqət axtaran mistik aləminə, söz və rəng dünyasına yaxınlaşdıra bilib.

Gəl, suya dön, sükutumun sətrindəki bir kəlmə kimi.
Gəl, ərit mənim ovcumda eşqin işıqlı günahını.

Şübhə yoxdur ki, Azərbaycan oxucusu M. Məhəmmədinin nəfis tərcüməsi ilə belə gözəl misraların sükutuna dala biləcək...


ŞƏFƏQ ƏLİBƏYLİ,
filologiya elmləri doktoru

“Ulduz” jurnalı, № 9, 2010

Davamı

Süleyman Məhəmmədi. ŞEİRLƏR

ALA BİLMƏDİYİM QƏZETLƏRDƏ

Ala bilmədiyim qəzetlərdə,
dərgilərdə
nə yazılmışdı görəsən?!

Ögey qalmış bu şəhərdə
mən heç köynəyimi köhnəltmədim,
yaşamadım arzularımı.

Ağzını çəkib bağlamış
mağazalar içində
manekenlərin sabahlara çıxış planları
və sinemada yeni bir film afişləri
daha dayandırmır məni.
Bilirəm, məni sevindirən sevgilər
çox uzaqlardadır.

Qorxuram
burdakı küləklərdən:
hardasa birinin alov səsinə
oxşayır.
Sahilində iz salmadığım dənizlər
səsləyir ayaqlarımı.

Tələsirəm biləm bu anda,
biləm yer kürəsinin
hansı daşına
ayağım dəyib, dəyməyib.
Hansı cığırdan
izim pozulub, pozulmayıb.
Tələsirəm
səni tapam...
Ömür küləklərdən daha tez sovuşur.
Gəzirəm,
yuxularda qalmış
yeni izlərini
sayaqlayam...

Ala bilmədiyim qəzetlərdə,
dərgilərdə
nə yazılmışdı görəsən?!


BIÇAQ

Mən səninlə keçməmişəm
sərv meydanından,
qərənfil küçəsindən.
Mən səninlə ötməmişəm
sevgi xiyabanından.
Pəncərələr divarlanıb,
qapılar qusub adamları meydanlara.
Əlləri işli,
beyni işsiz adamlar.
Arxamca min ağız
kürəyimə bıçaq kimi işləyir.
Mən dinmədən
ulduzlu bir axşamın
özləmində
göynəyirəm.


PAYIZ

Çəltik saralıb,
biçilib.

Ətrində bu çəltiyin görürəm
dolaşan payızı.
Bu çəltikdə ağzında mahnı gəzdirən
qadın, qızlar
hardadır indi?

Qadınlar payız,
qızlar payız,
mahnılar payız.

Günəşin dodağında hər səhər oxuyan
quşlar
hardadır indi?
Nə doğuşda oxudular,
nə batışda Günəşi bu payız.
Günəş də payız,
quşlar da payız.

Səni görərdim:
o yalqız ağacdan aslanan
uşaq beşiyin laylalarla
yellərdin.
Sən yoxsan, səsin də yox.
O yalqız ağac payız,
o beşik payız,
laylalar payız.


Davamı

“ŞAİRLƏR SUYUN, AĞILIN VƏ İŞIĞIN VARİSİDİR”

Bu yaxınlarda Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə “525-ci qəzet”in “525 kitab” seriyasından XX əsr İran poeziyasının böyük simalarından biri Söhrab Sipehrinin «Suyun ayaq səsi» adlı şeirlər kitabı şərqşünas alim Məsiağa Məhəmmədinin tərcüməsində işıq üzü gördü. Kitabda şairin 30 şeiri və «Suyun ayaq səsi» adlı poeması yer almışdır.
Cəmi 52 il ömür sürmüş Söhrab Sipehri Tehran Universitetinin incəsənət fakültəsinin rəssamlıq bölməsini bitirmişdir. O, «Rəngin ölümü», «Yuxuların həyatı», «Günəşin qəlpələri», «Kədərin şərqi», «Yaşıl həcm», «Biz heçik, biz – baxış» adlı kitabların müəllifidir. Şair farsdilli ədəbiyyatda «hind üslubu» kimi tanınmış cərəyanın və Qərb ədəbiyyatının öndə gedən nümayəndələrinin əsərlərindən bəhrələnmiş, özünün bənzərsiz, ölməz əsərlərini yaratmışdır.
Söhrab Sipehri həyata baxışının özünəməxsusluğu, poetik obrazları, zəngin söz ehtiyatı, fəlsəfi dünyası ilə sələflərindən fərqlənir. Şair şeirlərində «gecə», «gündüz», «yuxu», «həyat», «tənhalıq», «nur», «günəş», «göz», «quş», «su», «gül», «çay» və s. ifadələri bol-bol işlətmiş, onlara poetik və fəlsəfi məna vermiş, canlı insan obrazına çevirmişdir.
Azərbaycan ədəbiyyatında, dastanlarda, aşıq şeirində, M.V.Vidadi, M.P.Vaqif, Q.Zakir kimi şairlərin yaradıcılığında təsadüf olunan «durnalar», İran ədəbiyyatında “hind üslubu”nda yazan şairlərin yaradıcılığında isə «quş» doğma obrazdır. Bu cəhətdən şairin «Gizlənmiş quşa» şeiri diqqəti cəlb edir.

Sənə sözüm var, -
ey gözdən iraq yerdə oxuyan
və səsi ilə zamanın örtüyünü qaldıran quş!
Axı sənin nə dərdin var ki,
Öz gizli xəlvətindən hay salırsan
və həyatın sevincini məndən alırsan?!

Bu şeirdə şair gizli guşədən səs verən quşa müraciətlə, öz poetik və fəlsəfi fikirlərini açıqlamış, təbiətin mənzərələrini canlandırmış, «şövq budaqları», «bataqlığın yaşıl gözləri», «idrak çeşməsi» kimi maraqlı ifadələr işlətmişdir.
Söhrab Sipehri rəssam idi. Onun rəssamlığı ana xətt kimi bütün yaradıcılığında özünü göstərir. Şairin «Yoldan bir sifariş» adlı şeiri buna misal ola bilər:

Bir gün mən
gələcəm,
bir xəbər gətirəcəm,
damarlara nur süzəcəm
və səsləyəcəm:
«Ay, səbəti yatmışlar,
alma gətirmişəm –
Günəşin qırmızı almasını!»

Şair bu misralarla sanki bir tablo yaradır. Günəşin qızarmasını qırmızı almaya bənzədir, gözəl təbiət təsviri yaradır. Sonrakı misralarda şair başqa bir dünya arzulayır. İnsanı dəyişdirmək, kamilləşdirmək, yer üzünə təbəssüm yaymaq, insanların ürəyini ilahi nemət olan eşqə yönəltmək, gözlərini Günəş kimi şəfəqli, parlaq, aydın görmək istəyir.

Bütün söyüşləri dodaqlardan yığacam,
Bütün divarları diblərindən yıxacam.
Quldurlara deyəcəm:
«Karvan gəlib, yükü təbəssüm!»
Buludları parçalayacam.
Gözləri Günəşə,
ürəkləri eşqə,
kölgələri suya,
budaqları küləyə
düyünləyib bağlayacam.

Söhrab Sipehrinin yaradıcılığında «Suyun ayaq səsi» poeması xüsusi yer tutur. Poemada zamanın ovqatı, şairin poetik və fəlsəfi düşüncələri, sabaha böyük inamı öz əksini tapır.
Əsərdə şair ən əvvəl uşaqlıqda həyatın azadlığından, “musiqi hovuzu olmasından” söhbət açır.

Həyat bayram yağışı, sığırçın dolu çinar kimi bir şeydi.
Həyat o vaxtlar bir nur və gəlincik sıryasıydı,
bir qucaq azadlıqdı.
Həyat o vaxtlar musiqi hovuzuydu.

Sonra şairin öz obrazı, səyyar xəyal kimi, dünyanı gəzir, kədər çölünə, irfan bağına, elmin çıraqban qəsrinə, din pilləsindən yüksəyə, eşqin görüşünə gedir, yer üzündə işıq, nilufər toxumu və bülbül nəğməsi aparan qatarı, sevgini, dostluğu... dünyada canlı və cansız nə varsa, hamısını görür və özü haqqında bunları deyir:

Mən yerin başlanğıcına yaxınam,
Güllərin nəbzini tuturam.
Mən bir güzgüyə, bir saf bağlılığa qane oluram.

Belə zəngin mənəvi təcrübəyə yiyələnmiş şair “insan düşüncəsini, sevgini, dostu, şəhər əhalisini nur altında yumaq və tapmaq gərək” qənaətinə gəlir. Yəni, bütün varlıqlar su kimi təmiz olmalıdır.

Çətirləri yığmaq gərək,
Yağışın altına getmək gərək.
Düşüncəni, xatirəni yağışın altına tutmaq gərək.
Bütün şəhər əhli ilə yağışın altına getmək gərək.
Dostu yağışın altında tapmaq gərək.
Sevgini yağışın altında aramaq gərək.

Söhrab Sipehrinin «Suyun ayaq səsi» kitabından danışarkən, bu gözəl sənət əsərinin mütərcim işindən danışmamaq, ən azı insafsızlıq olar.
Öz imzası ilə kamil bir şərqşünas-filoloq kimi tanınan filologiya elmləri namizədi Məsiağa Məhəmmədi indiyədək bir sıra farsdilli abidələri, o cümlədən, «Qızılbaşlar tarixi» adlı anonim mənbəni, Yusif Qarabağinin «Yeddi bağ» əsərini, İmam Qəzzalinin «Kimiyayi-səadət» əsərindən müəyyən parçaları, Baba Kuhi Bakuvinin, Şəms Təbrizinin, Şeyx Məhəmməd Xiyabaninin yaradıcılığından nümunələri Azərbaycan dilinə böyük ustalıqla tərcümə etmiş, yazdığı müqəddimə, şərhlər və izahlarla dilimizə çevirdiyi mətnlərin oxucular tərəfindən daha asan və adekvat dərkinə şərait yaratmışdır. Bu ənənəyə sadiq qalan şərqşünas alim «Suyun ayaq səsi» kitabına yazdığı ön sözdə də Söhrab Sipehri yaradıcılığını hərtərəfli təhlil etmiş, Foruğ Fərruxzad, M.Kaşani, Rza Bərahəni kimi tanınmış ədəbi simaların onun sənətinə verdikləri qiymətlə oxucuları tanış etmişdir. Mən deyərdim ki, Məsiağa Məhəmmədi Azərbaycan ziyalıları, oxucuları üçün Söhrab Sipehrini kəşf etdi, onun adını Şərq poeziyasının bizdə məşhur olan nümayəndələri sırasına yazdı.
Məsiağa Məhəmmədi şairin şeirlərini elə incəliklə, onun dünyasını yaşayaraq, tərcümə etmişdir ki, mütərcimin rəssam, filosof, şair təbiətli, zəngin daxili dünyasının olduğunu görməyə bilmirik.
Biz poeziyasevərlər, Məsiağa Məhəmmədiyə bu yolda uğurlar arzulayırıq. Onun zəngin dünyasının gücü azalmasın, hər il Şərq poeziyasının nadir incilərindən ölməz Azərbaycan dilinə tərcümə etsin!

Aybəniz Həsənova,

filologiya elmləri namizədi

"Kaspi" qəzeti, 17-19 iyul 2010, N 125 (2302)

Davamı

İbrahim Savalan. BİR DAHA TUTULSAM…

Qızım, mən sənə
nə mahnı öyrədəcəyəm
nə yad dildə sürud
nə də Quran
get hər nəyə inanırsan inan

mənim sənə payım
kiçicik bağça
və neçə güldan

toxum ək
su səp
hər gün Günəş durmadan oyan
sərçə səsinə
sarmaşıq həvəsinə
mən sənə nə salam öyrədəcəyəm
nə sağollaşma
yalnız çiçək becərmək öyrədəcəyəm
çiçək becərmək

***
Qızılgül qönçələyib
yaz çıxmadan buraxılsam
Beş alı ağacı əkəcəyəm
Kiçik bacıma
“hər gün bunları suvar”
söyləyəcəyəm.
Tarlamızın göy tablosuna
ulduz, Ay çəkəcəyəm.
Axı bizim yoncalar
Ay işığında ucalar.

Bir daha tutulsam
tutulacaq tablodakı Ay.
Məktub yazacağam kiçik bacıma
salam göndərəcəyəm alı ağacıma
Sonra yazacağam
tapda mis qazanları
cin qaçsın
Ay açsın.


Davamı

MÖVLANADAN BİR HEKAYƏT

“MƏCALİSİ-SƏBƏ” (“YEDDİ MƏCLİS)1 ƏSƏRİNDƏN

Deyirlər, günlərin birində Bəni-İsraildən bir yolçu pozğunluq yuvası olan evindən çıxıb çöllüyə üz tutdu. Axırı bir yerə çatıb bir tayfa gördü ki, [taxıl] əkmiş və ona qulluq etmişdilər. Əkin başa çatıb [sünbüllər] boy atanda, dənələrlə dolub biçilməyə və xırmana yığılmağa hazır olanda isə onlar od gətirib bütün o zəmini yandırdılar. [Yolçu] öz-özünə dedi: “Qəribədir, bu cür məhsulu yandırmağa heyifləri gəlmir”.
Oradan keçib təəccüb və heyrət içində yol gedirdi ki, bir yerdə bir kişi gördü. [Kişi] bir daşla əlləşirdi, onu yerdən qaldırmağa çalışırdı, amma götürə bilmirdi, [hətta] tərpətməyə də gücü çatmırdı. [Belə olduqda] başqa bir daş gətirib onun üstünə qoydu və hər ikisini götürməyə cəhd elədi. [Bu dəfə daşı] qaldıra bilməsə də, yerindən tərpətdi. [Yolçu öz-özünə] dedi: “Qəribədir, birini götürə bilmirdi, iki daş daha ağırdır, bəs [onları] necə tərpədə bildi?!” [Kişi] gedib üçüncü daşı gətirdi və o biri ikisinin böyrünə qoydu. Daş üç olan kimi hər üçünü yerdən qaldırdı.
Yolçu bu qəribə hadisəni də seyr edib yenidən çöllüyə üz tutdu. [Yolda] beş nəfərin tutub saxladığı bir qoyun gördü. [Onlardan] biri qoyunun belinə minmişdi, digəri qoyunu belinə almışdı, üçüncüsü qoyunun əmcəklərindən tutub sağırdı, başqa biri qoyunun başından tutmuşdu, sonuncusu isə ikiəlli qoyunun quyruğundan yapışmışdı.
Yolçu nəsə soruşa bilməyib yoluna davam elədi. [Az sonra] bir dişi it gördü ki, balaları onun qarnında hürürdülər. Yolçu [öz-özünə] dedi: “Əcəb qəribə hadisələr gördüm!” Şəhərin darvazasına yaxınlaşanda bir qoca kişiyə rast gəldi. [Ona] dedi: “Ey şeyx, gəldiyim bu yolda qəribə hadisələrlə qarşılaşdım”. [Qoca] soruşdu: “Nə olub, nə gördün?” [Yolçu] dedi: “Gördüm ki, bir tayfa [taxıl] əkdi, yetişəndə isə ona od vurdu”. [Qoca] söylədi: “Bu, Allah-təalanın sənə göstərmək istədiyi bir misaldır. O tayfanın adamları [əvvəl Allaha] itaət etmiş, sonda isə pozğunluq və günahla məşğul olmuşlar. [Ona görə də] Allah-təala: “Biz onların etdikləri [yaxşı] əməlləri qəsdən [havada uçan] dağınıq zərrələrə (toz dənələrinə) döndərərik”2 – [ayəsində deyildiyi kimi] onların əməllərini puça çıxardı. [Sonra qoca] soruşdu: “Başqa nə gördün?” [Yolçu] dedi: “Gördüm ki, bir kişi bir daşı qaldırmaq istəyir, amma gücü çatmır”. Həmin əhvalatı axıradək danışdıqdan sonra qoca dilləndi: “Bu, bir günah etmiş adamın məsəlidir; həmin [günah] ona ağır və böyük görünürdü, o qorxur və bunu daşıya bilmirdi. Qorxudan daha bir günah işlədib azca yüngülləşdi. Necə ki, daş iki olanda, tərpədə bildi, amma əvvəl daş bir dənə olduğundan tərpədə bilmirdi. Sonra üçüncü dəfə bir günah və fəsad törətdi və bütün günahlar onun üçün asan və yüngül oldu”. [Yolçu] dedi: “Ey şeyx, yolda belə bir qoyun gördüm”. [Qoca] söylədi: “O qoyun dünyanın timsalıdır, onun belinə minən padşahlardır, onu belinə alanlar isə insanlardan bir şey diləyən yoxsullardır. [Qoyunun] quyruğundan tutan şəxs işi bitmiş və əcəli çatmış, [ölümünə] az qalmış adamları göstərir. Şeir:

Nə qədər köynək dərdi çəkəcəksən?!
Bəlkə o köynək sənin kəfənin olacaq.

Qoyunun başından tutan o kəsdir ki, dünyada məşəqqət və əzab içində yaşayır. [Qoyunun] döşlərindən tutub sağan isə tacirlər və sərmayə sahibləridir”.
[Yolçu] dedi: “Bir dişi it də gördüm ki, küçükləri qarnında hürürdü”. [Qoca] söylədi: “Bu, vaxtsız söz danışanların məsəlidir. Onlar hələ analarının qarnında ikən hürən küçüklərə bənzəyirlər”. Şeir:

Başında ağlın və gözün varsa,
Dilini saxla və başını qılıncdan qoru.
Balıq danışan dil istəyində olmadı,
Buna görə də onun başını bədənindən ayırmırlar.

[Yolçu] dedi: “Ey şeyx, dediklərini anladım. İndi [de görüm], özünü gümüş pula satan filan qadının evi hardadır, hansı məhəllədədir? Deyirlər, çox gözəldir və mən [onunla olmaq] istəyi ilə [bu şəhərə] gəlmişəm”. Şeyx üç dəfə yolçunun üzünə tüpürüb dedi: ”Ey bədbəxt, sənə nəsihətlər verdilər, qulaq asmadın, misallar göstərdilər, diqqət yetirmədin. Mən şeyx deyiləm, ölüm mələyiyəm (Əzrailəm), bu surətdə sənin gözünə göründüm. Bu saat Allahın əmri ilə sənin canını alacağam, heç su içməyə də möhlət verməyəcəyəm”. Yolçunun dərhal rəngi saraldı, [qorxudan] titrəməyə başladı. [Əzrail] aləmlərin Rəbbinin hökmü ilə onun canını aldı...

__________
1. “Məcalisi-səbə” (“Yeddi məclis”) – Mövlana Cəlaləddin Ruminin (1207-1273) minbərdən söylədiyi vəzlərin toplusu. Fars dilində nəsrlə yazılmış və müxtəlif dini, əxlaqi, irfani və ictimai mövzulara həsr olunmuş “Məcalisi-səbə”nin mətnində çeşidli ayə və hədislər, hekayət və şeirlər yer almışdır.
2. “Furqan” surəsi, 23-cü ayə.



Farscadan tərcümə: Məsiağa Məhəmmədi





Davamı

Əliağa Vahid. BİZİ

Əvvəlindən salan olsaydı əgər başə bizi,
Cəhlimiz salmaz idi bunca dağa-daşə bizi.

Azacıq elmimiz olsaydı, əgər əsrə görə,
Boyun əydirməz idi qonşuya, yoldaşə bizi.

Nə hünər var, nə biligmiz, nə də ki dövlətü mal
İtə atsan da yeməz, misl eləməz laşə bizi.

Şübhəsizdir, tüpürər surəti-idbarımıza,
Göstərən olsa bu sima ilə nəqqaşə bizi.

Üzü dönsün görüm ol ağuya dönmüş çörəyin,
Yaxşı möhtac elədi qəhbəyə, oğraşə bizi!



Davamı

Nadir Əzhəri. ŞEİRLƏR

DÖZÜM

Dözümdən acığım gəlir
Özümdən acığım gəlir!
Özümlə qalıram amma
Dözümlə qalıram amma
Və zaman
Naşı bir oğru tək qacır ...

GETMƏK

Nökərəm, kölgəm, nökərəm
Qayıt!
Kölgəsiz getmək istəyirəm
(Barıtlar bat-bat iysi verir
Və ətirlər yalan)
Nökərəm, Nadir, nökərəm
Qayıt!
Nadirsiz getmək istəyirəm
Səni səndən alanlara qarşı getmək istəyirəm
Qarşı getmək istəyirəm ...


HAVA DURUMU

Xəbərlərə qulaq asdım
xəbərsiz qaldım!
Hava durumunda deyin, hər nəyin bulud olmağını
Hava durumunda deyin...
Göy öskürək tutacaqdır göyümüz!
Göyərtisiz olacaqdır yağışlığımız!
Bəzən noğul, bəzən nağıl yağacaq,
Kim islanıb,
Kim odlanacaq.
Xoşca qalın!


SALAM BİZLƏRƏ!

Daş altındakı bitkilərə salam!
İstəyirdim hələ bitək
İstəyirdim
Maviləri
Yaşıl öpək
Qapı-qıfıllama* sevməyə gedək ...
Ah, nağıllardan qayıtmalıyam.
Salam bizlərə,
daş altındakı bitkilərə.
-------
*Hamılıqla


Davamı

Eyvaz Zeynalov. ƏN QİYMƏTLİ

(hekayə)

Ermənilərin kəndə atdığı ilk mərmi Əhmədin tövləsinin bir tərəfini, onun yanındakı toyuq hinini uçurtdu. Ətrafa səpələnən qəlpələr tut ağacının altında kölgələnən ulağı yaraladı, taxtapuşda şaqqıldadı, pəncərələrin şüşələrini ciliklədi...
İkinci, üçüncü mərmi kəndin ayağında partladı. Bircə anda aləm bir-birinə dəydi. Arvad-uşağın çığırtısından, mal-qaranın böyürtüsündən, itlərin hürüşündən, toyuq-cücənin qaqqıltısından qulaq tutulurdu...
Əhməd tələm-tələsik əynini geyindi. Qızının qolundan yapışdı. Qorxudan özlərini itirərək karıxıb qalmış arvadını, oğlunu tələsdirdi:
- Qaçın minin maşına!..
Qəlpələrin dəlik-deşik etdiyi uzunqulaq tut ağacının altında əzabla qıvrılırdı. Dəhşətdən gözləri hədəqəsindən çıxmışdı.

Maşının mühərrikini işə salanda qonşusu Arif çəpərin o tərəfindən harayladı:
- Ayə, Əhməd, bizim uşaqları qoyub getmə!..
- Tez tərpənin, küçədə gözləyirəm!.. - Qonşusunu arxayın salan Əhməd nə baş verdiyini dəqiqləşdirməyə çalışdı. - Nədi, Arif, yenə nə vurhavurdu? Yoxsa ermənilər müdafiəmizi yarıblar?..
- Hə, - Arif təsdiqlədi. - Atan rus tanklarıdı...
Neçə gündü kəndin yuxarı başında, çöldə erməni-rus birləşmələri ilə bizimkilər arasında qanlı döyüşlər gedirdi. Səhər xəbər gətirmişdilər ki, düşmən tərəf yeni qüvvələr hesabına daha da güclənib, bizə dov gəlməkdədi. Kənd camaatı səksəkə içindəydi...
Əhmədin arvadı bəd xəbəri eşidən kimi öz aləmində çəkidə yüngül, qiymətdə ağır, dəyərli ev əşyalarının hamısını maşına yüklətmişdi. Bir çöpünü də yerdə qalmağa qoymazdı, lakin insafı yol vermirdi. Axı böyür-başdakı qonum-qonşunun arvad-uşağı da gözünü ərinin “Qaz-53”-nə dikmişdi...
Əhməd darvazanı taybatay açıb maşını genişliyə sürdü ki, qonşu-qonum gəlib minsin. Arvadların hərəsinin qoltuğunda neçə bağlaması vardı. Heç kimi qınamaq olmazdı. İllər boyu əzab-əziyyətlə qazandığını bir göz qırpımında atıb getmək asan məsələ deyildi...
Arvad-uşaq dişi-dırnağı ilə cırmaqlaya-cırmaqlaya maşının üstünə dırmaşırdı. Başqa vaxt yəqin ki, Əhməd onların nazı ilə oynamalı olardı...
Maşının banında zığıldaşan uşaqlarını sakitləşdirən arvadlar başqalarını nə¬zərə almadan Əhmədi tələsdirirdilər.
- Nooldu, qardaş, maşını sürsənə!..
Əhməd onları yaxşı başa düşürdü. Amma bu dar ayaqda ona ümidi, pənahı kimi baxan həmkəndlilərindən kimsəni düşmənin cəngində qoyub gedə bilməzdi.
Nəhayət, hamı yerbəyer oldu. Əhməd sükan arxasına keçməzdən əvvəl geri qanrıldı. Qapısını belə örtmədiyi ev-eşiyinə, həyət-bacasına uzun-uzadı nəzər saldı. Ancaq dolan gözlərini kabinada onunla yanaşı oturmuş arvad-uşağından gizlətdi...
Maşını təzəcə yerindən dəbərtmişdi ki, nəsə xatırlayan qızı birdəncə qolundan yapışıb bərk-bərk silkələdi:
- Saxla, ata, saxla!..
Əhməd tez əyləci basıb soruşdu:
- Nə olub, qızım?..
Qızcığaz heç nə demədən qapını açıb özünü yerə atdı. Bir göz qırpımında qaçıb evə girdi. Hamı özünü itirmişdi.
- A kişi, niyə gözünü döyürsən?.. - Arvadı Əhmədin böyrünü dürtmələdi. - Düş aşağı, gör uşaq hara getdi də!..
Əhməd maşından düşüb uşağın dalınca götürüldü...
Hamı qorxu və həyəcanla gözləyirdi. Atışma səsi isə yaxınlaşmaqdaydı.
Bir azdan Əhməd qaça-qaça geri qayıtdı. Qızı da qucağında idi.
Maşın təzədən yerindən tərpənəndə anası ağzının odunu qızının üstünə tökdü:
- Az, bu nə oyundu çıxardırsan, ay canı yanmış?..
Yerində rahatlanan qızcığaz handan-hana özünü doğrultmaq üçün evdən götürdüyü çantasını, kitab-dəftərini göstərib:
- Axı, mən sabah məktəbə kitab-dəftərsiz necə gedəcəkdim, ana?.. - dedi.
Qızının haqlı olduğunu görən anasının istər-istəməz dodağı qaçdı. Demə, ən qiymətli şeyi götürmək yaddan çıxıbmış...




Davamı

HÜSEYN MÜNZƏVİDƏN BİR QƏZƏL

“Müasir İran qəzəlinin atası” adlandırılan Hüseyn Münzəvi 1946-cı ildə Zəncanda döğulub. Tehran unuversitetinin ədəbiyyat və sosiologiya fakültələrində təhsil alıb. İlk şeir kitabı 1971-ci ildə işıq üzü görüb və böyük uğur qazanıb. Əsasən qəzəl yazsa da, sərbəst şeirdə də qələmini sınayıb. İran televiziyasında və bir sıra dərgilərdə çalışan Münzəvi ömrünün son illərini doğma şəhərində yaşayıb. 2004-cü ildə Tehran xəstəxanalarından birində dünyasını dəyişib və Zəncanda dəfn olunub. Çoxsaylı şeir kitabları çap etdirməklə yanaşı, Hüseyn Münzəvi dahi Şəhriyarın “Heydərbabaya salam” poemasını fars dilinə tərcümə edib. O həm də Şəhriyar yaradıcılığı barədə “İn torke-parsiquy” (“Farsca yazan bu türk”) adlı araşdırmanın müəllifidir. Əsərlərinin böyük əksəriyyəri farsca olsa da, Münzəvi ana dilində də şeirlər yazıb. Onun məşhur qəzəllərindən birinin tərcüməsini təqdim edirik.

Pıçıltıdan bezginik, səs-küydən də ki, qaçaq,
Nə taqət var susmağa, nə istərik danışaq.

Lap sərgərdan qalmışıq, axı üz tutaq hara?
Heyrətdən sarsılmışıq, bizi kimə tapşıraq?

Min “məgər”in təlaşı, min “amma”nın qorxusu,
Ya koruq, görməyirik, ya da ki, xəstəsayaq.

Bağın çiçəkli vaxtı yadımızdan çıxıbdır,
Bu gün barsız-bəhərsiz durmuşuq ki, quruyaq.

Heyif, hədər elədik o qiymətli gövhəri,
Kəsməyən bir qılıncıq, buluduq – yağmayacaq.

Biz özümüz bilmədik haçan durduq yuxudan,
Soruşdular: “Oyaqsız?” Dedik:”Oyağıq, oyaq”.

Sən kəsibsən yolumu, mən də sənin yolunu,
Hamımız divarıqsa, ümid yoxdur qurtulaq.


Farscadan tərcümə: Məsiağa Məhəmmədi





Davamı

Rəsul Rza. ANA QAZ

Qazın yeddi balası vardı.
Qonaq gəldi,
ev yiyəsi birini kəsdi.
Dedi: “Altısı qalır, bəsdi”.

Gecə bala qaz
boynunda qan-qırmızı lent,
girdi ana qazın yuxusuna.

Dəli bir külək əsdi,
bir bala düşdü su quyusuna.
Beşi qaldı.

Səhər ikisini
qonşu satın aldı.
Qonşunun arvadı dedi:
“İti bıçaq götür, a kişi!
Yazığı incitmə, çığırtma”.
Ocağı gur qaladı.
Günortaya hazır oldu çığırtma.

Ev sahibi bala qazın
birini də kəsdi.
Dedi: “İkisi qalır, bəsdi”.

İkidən birini tülkü apardı.
Qaldı biri.
Onu da it boğdu diri-diri...

Günlər keçdi,
hava dəyişdi.
Qaz yenə yumurtladı,
bir, iki, beş.
Ev sahibi gözlədi,
ana qaz kürt düşsün deyə.

Qaz bir gün sındırdı yumurtaları.
İçdi ağını da, sarısını da.
Yandırdı-yaxdı
ev sahibini də, qarısını da.

Dedilər: “Mərdimazar, yaramaz!
Nankor qaz, nanəcib qaz!”
Yaxşı ki, adam dili bilmirdi qaz,
yoxsa ki, soruşardı:
“Niyə nankor?
Yaramaz?”

Balaları yox olandan bəri
gecələr tez-tez
qaz yuxudan ayılırdı,
baxırdı o yan-bu yana.
Bəlkə balasından biri qalıb.
Bəlkə quyuya düşən diri qalıb?
Kim bilir, bəlkə “qa-qa” deyəndə,
qaz ağlayırdı gecələr.
Kim bilir, bəlkə
adam dili bilsəydi,
ömrü boyu
ağı deyərdi:
“Cücələr, ay cücələr,
Cücələr, ay cücələr!..”



Davamı

Güntay Gəncalp. İÇİNDƏYİK

Yollara yolçu olmuşuq, tam bir oluş içindəyik.
Sular kimi həp axaraq, biz duruluş içindəyik.

Köksümüzü doluşduran, sevginin atəşləridir,
Vurulmuşuq, vurulmuşuq, həp vuruluş içindəyik.

Divar-divar kəndimizi, xərab edib uçurmuşuq,
Zərrə-zərrə yepyenidən bir quruluş içindəyik.

Yandı könül, yandı könül, od tutub odlandı könül,
Atəş içində düz yola, biz qoyuluş içindəyik.

Uzayların boşluğuna, dirəndi fəryadlarımız,
İndi zaman gəlib çatıbdır duyuluş içindəyik.

31.12.09




Davamı

    Haqqımda

    My Photo
    Məsiağa Məhəmmədi
    Tam profilimə bax
    ۞ Yazılardan istifadə
    zamanı müəllif və qaynaq
    mütləq göstərilməlidir.

    Sayğac



    Page Ranking Tool

    Ədəbiyyat saytları

    Azərbaycan ədəbiyyatı

    İzləyicilər